W 1953 r. przeprowadzono gruntowną reformę systemu rywalizacji o Mistrzostwo Polski, wprowadzając rozgrywki ligowe. Do końca sezonu 1958 grano systemem „wiosna-jesień”. Od sezonu 1958/1959 rywalizacja toczyła się według modelu „jesień-wiosna” (w jednym roku zakończono pełny sezon i w listopadzie rozpoczęto kolejny).

W pierwszym sezonie występów ligowych, w 1954 roku kraśniczanki grały w B klasie. Po wygraniu rozgrywek na tym szczeblu, w dniach 12-13 marca oraz 26-27 marca 1955 r., zawodniczki „Stali” wzięły udział w dwóch turniejach odbywających się w Kraśniku Fabrycznym, które wyłoniły zespół awansujący do A klasy. Obok KS „Stal” Kraśnik Fabryczny o prawo gry na wyższym poziomie walczyły: „Stal” FSC Lublin, „Gwardia” Lublin, AZS UMCS Lublin i „Budowlani” Puławy. Kraśniczanki wygrały wszystkie spotkania w stosunku 2:0, zajmując I miejsce, przed „Stalą” FSC. Kraśnicki zespół grał w składzie: Halina Lubczyńska, Helena Sawicka, Janina Wiśniewska, Krystyna Wilk, Wiesława Kotuła, Teresa Sarzyńska.

Rozgrywki A klasy toczyły się w formie dwudniowych turniejów. Oba zespoły „Stali”, męski i żeński, grały na tym samym szczeblu, często tego samego dnia rozgrywały mecze w Kraśniku Fabrycznym. Przyciągało to bardzo duże rzesze kibiców i przyczyniło się do popularyzacji tej dyscypliny sportu na terenie robotniczego miasta. O ile pogoda pozwalała, spotkania odbywały się na powietrzu. Boisko dopuszczone do rywalizacji A klasowej znajdowało się obok sali sportowej i Zakładowego Domu Kultury, na placu Ludwika Solskiego.

Turniej inaugurujący sezon 1955 w A klasie odbył się w Kraśniku Fabrycznym, w dniach 14-15 maja. Zawodniczki „Stali” pokonały 3:1 „Zryw” Lublin, 3:2 AZS Lublin i przegrały 3:0 ze „Startem” Lublin. Gra kraśniczanek została dobrze oceniona i pozwalała optymistycznie patrzeć w przyszłość. W A klasie grały ponadto: „Lublinianka”, „Stal” FSC, AZS AM. W pierwszym sezonie gry w A klasie kraśniczanki stoczyły 14 spotkań, zajmując w gronie 7 zespołów miejsce V. Zakończony sezon był dla sekcji żeńskiej siatkówki ogromnie trudny, w jego trakcie pojawiły się obawy czy zespół go dokończy, bowiem trener mógł w pewnych okresach liczyć na zaledwie sześć zawodniczek. Gazeta fabryczna, w artykule z 5 lipca 1955 r., pt. „Kilka słów o sporcie w KFWM” pisała: „Jest obawa, że drużyna ta w niedługim czasie stanie przed poważnym problemem, gdyż nic się nie robi z przygotowaniem zapasowych zawodniczek. Winę za ten stan rzecz ponosi bezwzględnie trener ob. Krupka, z winy którego rozpadła się II drużyna żeńska z powodu nie przeprowadzania z nimi treningów, a od zimy do chwili obecnej można było można przygotować kilka zawodniczek, które by mogły w chwili, kiedy zajdzie potrzeba zastąpić wyczynowców”.

W dniach 21 i 22 maja 1955 w Poniatowej odbyły się Mistrzostwa Rady Okręgowej „Stal”. Kraśniczanki dwukrotnie wygrały, po 3:1, ze „Stalą” FSC Lublin i „Stalą” WSK Świdnik, zdobywając puchar przechodni.

W 1955 roku rozgrywki ligowe zakończyły się w połowie roku. Dalszą jego część wypełnił udział w turniejach i spotkaniach towarzyskich. Kraśniczanki grały w tym okresie w Świdniku, Gościeradowie, Annopolu, Dębie k./Tarnobrzega oraz gościły inne zespoły na swoim terenie. Ostatni sprawdzian umiejętności miał miejsce 13 listopada. „Stal” Kraśnik zmierzyła się w Mielcu ze swoją imienniczką, mistrzem okręgu rzeszowskiego, przegrywając 3:1. Jesienią, w czasie przygotowań do nowego sezonu, trener R. Krupka dał w spotkaniach towarzyskich możliwość zaprezentowania się kilkunastu zawodniczkom. W meczach tych zagrały: Wiesława Kotuła, Helena Sawicka, Teresa Pudło, Krystyna Stępnikowska, Teresa Zielińska (potem Błaszkiewicz), Elżbieta Gołoburda, Anna Zając (potem Piechal), Lucyna Wicha (potem Chmielewska), Halina Lubczyńska, Teresa Warsztocka, Janina Wiśniewska, Maryla Chojnacka.

W sezonie 1956 obok kraśnickiej „Stali” o miano najlepszej drużyny rywalizowały zawodniczki AZS AM Lublin, „Startu” Ib Lublin, „Stali” FSC Lublin, „Gwardii” Lublin, „Kolejarza” Lublin, „Stali” WSK Świdnik, „Sparty” Lublin. „Sztandar Ludu” omawiając inaugurację rozgrywek wyróżnił zespół z Kraśnika Fabrycznego, który 3:0 pokonał „Kolejarza”: „Najlepiej zaprezentowała się drużyna kraśnickiej „Stali”, która posiada wyrównaną, dobrą w polu i rozpoczynającą silną zagrywką, szóstkę. Jeżeli „Stal” popracuje jeszcze nad atakiem, ma poważne szanse na zdobycie tytułu mistrza województwa”.

Podczas drugiego turnieju ligowego, 5-6 stycznia 1956 r., kraśniczanki pokonały w Lublinie „Gwardię” Lublin 3:1 i AZS AM Lublin 3:0. Tego dnia w stolicy województwa drużynę z Kraśnika Fabrycznego reprezentowały: Chojnacka, Lubczyńska, Kotuła, Wiśniewska, Sawicka, Pudło, Stępnikowska, Zielińska, Gołoburda.

W lutym 1956 siatkarki „Stali” Kraśnik wywalczyły prawo reprezentowania Lubelszczyzny w półfinałach Pucharu CRZZ. Ten etap rywalizacji odbył się w Białymstoku. W pierwszym dniu kraśniczanki stoczyły wyrównany bój z „Kolejarzem” Olsztyn, przegrywając 3:2 (15:9, 11:15, 12:15, 15:8, 15:12). Równie wyrównane było spotkanie z „Kolejarzem” Białystok, przegrane 3:2. Poza zasięgiem okazała się „Sparta” Warszawa grająca w I lidze, z którą panie reprezentujące Lubelszczyznę przegrały 3:0. W kronice sekcji, w relacji z turnieju pojawiło się wiele pochwał dla naszych zawodniczek, które zagrały w Białymstoku bardzo ambitnie. Kronikarz wyróżnił wszystkie zawodniczki, jego zdaniem na pochwałę zasłużyły także grające w turnieju juniorki, Gołoburda i Stępnikowska.

13 kwietnia kraśniczanki rozegrały w Lublinie mecz towarzyski z reprezentacją Lublina, wygrany przez „Stal” 3:2. Zespół z Kraśnika Fabrycznego grał w składzie: Lubczyńska, Chojnacka, Pudło, Gołoburda, Sawicka, Stępnikowska, Wiśniewska.

W drugim sezonie gry w A klasie „Stal” uplasowała się na II miejscu, za „Stalą” FSC, co zapewniło jej awans do III ligi. Liga międzywojewódzka lubelsko-kielecko-rzeszowska powstała z inicjatywy działaczy sportowych trzech województw, którzy jesienią 1956 r. odbyli w tej sprawie naradę. Miały w niej występować po trzy najsilniejsze zespoły ostatniego sezonu A klasowego. Była to pierwsza tego rodzaju inicjatywa w kraju. Cztery pierwsze drużyny nowo powstałej ligi miały uczestniczyć w turniejach kwalifikujących do II ligi.

Pierwszy turniej na nowym poziomie rozgrywek kraśniczanki rozegrały 1 i 2 grudnia 1956 r. w Rzeszowie, przegrywając 3:0 ze „Stalą” Mielec i 3:1 ze „Spartą” Przeworsk. Ponadto na tym poziomie grały: „Stal” FSC Lublin, AZS Lublin, „Kolejarz” Rzeszów, „Lechia” Kielce, „Sparta” Radom, „Kolejarz” Skarżysko Kamienna.. W sezonie 1957 zespół „Stali” opierał się na juniorkach (dziewczęta 16 i 17 letnie): Zielińska, Gołoburda, Tulacha (potem Szczygieł), Zając, Warsztocka, które wzmocniły Halina Ferenc (potem Wojtanowska), Sawicka, Stępnikowska, Wicha, Chojnacka. Odmłodzony zespół zajął ostatnie miejsce w lidze (rywalizację wygala „Sparta” Przeworsk) i w roku 1958 powrócił do A klasy.

15 listopada 1957 roku, podczas spotkania dyrektorów szkół, nauczycieli wychowania fizycznego i sympatyków sportu zapadła decyzja o powołaniu Międzyszkolnego Klubu Sportowego. Postanowiono o utworzeniu pięciu sekcji, w tym siatkówki żeńskiej i męskiej. Grupę siatkarek początkowo powierzono Annie Hurkało z Technikum Mechanicznego, wkrótce przejęła ją nauczycielka wf w LO im. M. Reja, siatkarka „Stali”, Halina Ferenc (potem Wojtanowska). Józefowi Szymańskiemu, nauczycielowi historii Zasadniczej Szkoły Zawodowej i Technikum Mechanicznego, a zarazem czołowemu siatkarzowi „Stali”, zlecono stworzenie grupy siatkarzy. Z obu grup siatkarskich prężnie działała żeńska, w czym duża zasługa trenerki.

Powstanie nowego klubu miało wzmocnić wybrane dyscypliny sportu w mieście. W przypadku żeńskiej siatkówki wprowadziło lekką destabilizację. Cztery kluczowe zawodniczki KS „Stal”: Lucyna Wicha, Teresa Zielińska, Elżbieta Gołoburda i Halina Zając decyzją dyrektora liceum zostały zobowiązane do reprezentowania MKS. Barwy „Stali” w sezonie 1958, w rozgrywkach A klasowych, reprezentowały: Chojnacka, Ferenc, Morelewska, Sadkowska, Krupka, Waszczuk, Tulacha, Pierowska. Sprawdzianem poprzedzającym sezon w roku 1958 był mecz z lokalnym rywalem, MKS Kraśnik, który również został zgłoszony do klasy A. Rywalizację wygrał zespół składający się z zawodniczek starszych i doświadczonych, stosunkiem setów 3:1. Sparingi obu drużyn odbywały się stosunkowo często, co pozwoliło drugiej lokalnej drużynie szybko osiągnąć wysoki poziom umiejętności.

W 1958 r. kraśniczanki miały za przeciwniczki panie z: MKSu Lublin, „Huraganu” Międzyrzec, „Gwardii” Lublin, LKSu Tomasovia, MKSu Nałęczów i MKSu Kraśnik Fabryczny. W MKSie grały m.in. Gołoburda, Zielińska, Zając, Warsztocka i Wicha. Końcowa tabela rozgrywek był zaskoczeniem dla wielu obserwatorów. Pierwsze dwa miejsca zajęły zespoły z Kraśnika Fabrycznego. Oba miały taką samą liczbę punktów, pierwsze miejsce zajmowała drużyna prowadzona przez Romualda Krupkę, o czym przesądził lepszy stosunek setów (RKS „Stal” 32:7; MKS 33:10). O awansie do III ligi musiał zadecydować dodatkowy mecz pomiędzy obiema drużynami, który wygrała „Stal”. „Sztandar Ludu” podsumowując sezon zaprezentował wyróżniające się w nim zawodniczki. Najwięcej pań na tej liście było z Kraśnika Fabrycznego. Trzy zawodniczki „Stali”, Ferenc, Chojnacka, Sadkowska i tyle samo z MKSu, Zielińska, Gołoburda, Wicha. Po zakończeniu sezonu okazało się, że finansowanie gry siatkarek MKS w lidze przekracza możliwości klubu, dlatego doszło do połączenia obu drużyn siatkarskich. Klub szkolny skupił się na szkoleniu dziewcząt, czemu poświęciła się Halina Ferenc.  

Po zakończeniu sezonu zespół opuściły T. Zielińska (rozpoczęła naukę w studium nauczycielskim w Lublinie, gdzie grała w AZSie) oraz E. Gołoburda, która rozpoczęła studia na UMCS i grę w zespole juniorek AZS. Zawodniczka dwa lata wcześniej rozpoczęła naukę w szkole powszechnej, stąd rozpoczynając naukę w szkole wyższej była jeszcze w wieku młodziczki. Utalentowana kraśniczanka (rocznik 1942) została wówczas powołana do kadry narodowej w tej kat. wiekowej. Zgrupowanie dziewcząt odbywało się wspólnie z kadrą chłopców, której zawodnikiem był legendarny trener Hubert Wagner (rocznik 1941).

Trzecioligowy sezon siatkarski 1958/59 rozpoczął się pod koniec grudnia 1958. W drużynie „Stali” z tego okresu występowały: Maryla Chojnacka, Halina Ferenc (później Wojtanowska), Jadwiga Morelewska, Halina Krupka, Hanna Waszczuk, Halina Sadkowska, Lucyna Chmielewska (wcześniej Wicha), Maria Pierowska, Barbara Tulacha, Stefania Kozłowska.

11 stycznia 1959 r. kraśniczanki gładko pokonały na swoim terenie „Proch” Pionki, 3:0 (15:4, 15:4, 15:3), co wskazywało na duży potencjał drużyny. Sygnalizował to „Sztandar Ludu”, zapowiadając turniej odbywający się w Kraśniku Fabrycznym, w dniach 31 stycznia – 2 lutego 1959 r.: „Awizowana zwyżka formy „Stali” nie okazała się mitem. Kraśniczanki dysponują w chwili obecnej dobrą obroną i niezłym atakiem oraz dużą ambicją, a jeżeli nabiorą koniecznej rutyny i odporności psychicznej , staną się naprawdę wartościowym zespołem. Dwie lubelskie drużyny siatkówki żeńskiej AZS i Lublinianka wyjechały na sobotę i niedzielę do Kraśnika – gdzie rozegrały ostatnie spotkania pierwszej rundy o mistrzostwo III ligi, z tamtejszą Stalą. Kraśnik Fabryczny cieszący się opinią „jaskini lwa”, ze względu na specjalny doping publiczności – jest dla drużyn przyjezdnych ciężkim terenem i niewiele zespołów może się poszczycić wywiezieniem obu punktów. O dobrej formie Stali najlepiej świadczy fakt, że w sobotę gładko pokonały Lubliniankę 3:0 (16:6, 15:4, 15:6)”. W niedzielę kraśniczanki przegrały z akademiczkami 3:1 (10:15, 15:8, 15:8, 15:4).

Po I rundzie „Stal” zajmowała III miejsce, za AZS Lublin i „Startem” Radom. Ponadto w III lidze grały: „Lublinianka”, „Polonia” Przemyśl, „Ruch” Rzeszów, „Lechia” Kielce, „Stal” Mielec. Siatkarki z Kraśnika Fabrycznego ostatecznie zajęły V miejsce.

W sezonie 1958/59 w zajęciach sekcji brało udział 9 kobiet i 14 mężczyzn. Problemem, na jaki wówczas zwracały uwagę władze klubu, był brak szkolenia dziewcząt.

Opracował: Mirosław Sznajder

Źródła i zdjęcia:

1. Kronika sekcji siatkówki redagowana przez kierownika Wacława Wójcickiego
2. Archiwalne wydania „Życia FŁT”, zasoby Archiwum Państwowego o. Kraśnik
3. Wywiady z siatkarkami